Ventilatie in vogelverblijven

Net als mensen zijn uw vogels ook gebaat bij een goede ventilatie in hun verblijf. Mensen ervaren vaak prikkelende/tranende ogen, luchtweg klachten en hoofdpijn als gevolg van een slechte lucht verversing in de leefruimte. Mensen kunnen dan even naar buiten lopen. Vogels die binnen gehouden worden kunnen dit niet. Daarom is het belangrijk om de ventilatie in vogelverblijven goed op orde te hebben. Zeker in het geval van kweekruimtes waar veel vogels dicht bij elkaar zitten is dit belangrijk. Aan het einde van de kweek periode zal het vogelbestand verdubbelen of verdrievoudigen door de jonge aanwas. Hier dient u tijdens de planning van uw kweekruimte al rekening mee te houden. Dit is hetzelfde als bij grote mensenmassa’s (denk aan festivals, vluchtelingenkampen, stationsgebieden etc.) In de zomer gebeurt het hier vaak dat mensen oververhit raken of flauwvallen, dit komt niet door hun eigen gezondheid, maar doordat de massa ervoor zorgt dat zij hun warmte niet kwijt kunnen.

Ziektes

Onvoldoende ventilatie word vaak veroorzaakt door te weinig kennis over het onderwerp. Bijna elke kweekruimte die ik bezocht hebt stinkt! Hoe zij je het zelf vinden om daar de hele dag te moeten leven? Ik zou het wel weten…. Ooit wel eens op de Zwolse vogelmarkt (IJsselhallen) geweest? Daar rook ik niets terwijl er duizenden vogels zitten. Daar heerst een goede lucht huishouding, en is er een enorme atmosfeer waar de “geur” kan vervliegen. Bij een kweekruimte is deze ruimte vaak te minimaal (vogels tot aan het dak, met een paadje tussen de kooien van 50cm breed).

Een slechte ventilatie kan opgemerkt worden door:

• beslagen ramen
• hoge vochtigheid in relatie tot de luchtvochtigheid  van de buitenlucht
• stank (in het vogelverblijf)
• lusteloosheid onder de vogels
• veel slapen van de vogels
• slechte kweekresultaten
• ziekte

Ventilatie in vogelverblijven

Door slechte ventilatie in vogelverblijven zullen bacteriën en mijten zich prima kunnen nestelen. Dit zorgt ervoor dat uw vogels ziek worden en de kweek resultaten verminderd zijn. De oplossing is een goede ventilatie in de vogelverblijven. Dit is mogelijk op 2 manieren, wel te verstaan natuurlijke ventilatie en geforceerde ventilatie.

Natuurlijke ventilatie

Natuurlijke ventilatie is bijvoorbeeld ventilatie roosters in de muren aanbrengen. Hierdoor is er wel kans op tocht, dit dient ten alle tijde voorkomen te worden. Het beste is het om dit laag bij de grond, of boven de vogels te doen zodat de vogels zelf niet in de luchtstroom zitten, maar de lucht wel ververst word. Door tempnatuur verschillen binnen en buiten zal dit effect versterkt worden. Doordat de meeste kwekers in de winter hun kweekruimte verwarmen zal er tegen het plafond warmere lucht zijn dan op de grond. Deze warme lucht zet uit, en duwt hierbij de koude lucht weg. Door openingen aan het plafond (eventueel met terugslag roosters) te maken aan de buitenkant zal de lucht naar buiten “gedrukt” worden, hierdoor ontstaat er in de kweek ruimte een kleine onderdruk. Door nu onderin de kweekruimte ook roosters te maken met kleppen die de lucht naar binnen forceren zal er een natuurlijk luchtstroming op gang komen van onder naar boven, en eventueel zijwaarts (door wind). Hierdoor ververst de lucht in uw kweekruimte zichzelf en heeft u er geen omkijken naar. Let erop dat er geen tocht ontstaat langs de vogelverblijven. Dit zal de situatie van uw vogels verder verslechteren.

Geforceerde ventilatie

Geforceerde ventilatie is grofweg in 3 categorieën te onderscheiden:

• Afzuigers die de vieze lucht geforceerd afvoeren
• Ventilatoren die verse lucht in uw verblijf brengen
• Een combinatie van afzuiging en aanvoer waardoor er gerichte luchtstromingen mogelijk zijn. Eventueel met lucht kanalen, dit is ook te koppelen aan het ventilatie systeem van uw huis.

Het nadeel van geforceerde ventilatie voor onze kweekruimte is dat het vaak “te groot” is. De ventilators zijn vaak bedoeld voor grote ruimtes (woonkamer etc.) terwijl de vrije ruimte in onze kweekruimte niet groot is. Let er daarom dus op dat er op veel plekken ventilatie aanwezig is, beter 5 ventilators op een rij die rustig draaien in plaats van 1 die 5x zo hard draait. Door een goede verdeling van de ventilatie in vogelverblijven voorkomt u tocht.

Veel mensen denken dat alleen het plaatsen van een exhauster (afvoer) genoeg is, maar doordat er onderdruk zal ontstaan in het vogelverblijf zorgt u er juist voor dat de situatie verslechterd. Doordat de lucht via alle mogelijk gaten en kieren binnen komt is er grote kans op tochtvorming. Daarnaast is het ook mogelijk dat er werveling van lucht gaat ontstaan, dit is zeer goed zichtbaar te maken door een rookmachine te gebruiken laag bij de grond. Wervelingen zijn het allerslechtste voor uw vogels gezien ze als windvlagen voorbij komen. De onderdruk bij een afzuiging ventilator is het grootst in het gebied rond de ventilator. Daarom doet u er verstandig aan deze zo ver mogelijk van de vogels vandaan te plaatsen, zorg er daarnaast voor dat er geen spleten of kieren in de buurt zijn. De ontstane onderdruk zal door deze spleten teniet gedaan worden waardoor de ventilator zelf buitenlucht heen en weer staat te blazen. Dit zorgt voor een nagenoeg verwaarloosbare verversing van de lucht in uw vogelverblijf.

Door het plaatsen van een even grote, of iets grotere hoeveelheid aanvoer van lucht zorgt u ervoor dat er geen wervelingen ontstaan, de lucht stroomt geleidelijk van onder naar boven in uw vogelverblijf en word goed ververst. Let erop dat de snelheid van de lucht niet meer dan circa 20-50cm/seconde bedraagt. Bij gebouw ventilatie is dit vaak veel hoger gezien het grotere atmosferen dient te doordringen. Bij uw vogelverblijf is dit niet nodig.

Daarnaast is het belangrijk dat de toevoer van uw lucht altijd geplaatst word nabij, of het liefst zelfs achter uw verwarming. Hierdoor zal de aangevoerde lucht voorverwarmd zijn, en verbetert u de egale verwarming van uw verblijf.

Tot zoverre dit artikel over ventilatie, ik heb bewust geen geur bestrijding besproken gezien dit voor ons als hobbykweker vaak niet nodig is. Mocht hier toch interesse in zijn dan zal hier een apart artikel over volgen.